تجارت پر از روشهای معامله گری است. روش ها و تاکتیک های معامله گری در واقع ابزار کار یک تاجر هستند تا با استفاده از آنها بتوانند در مقابله با رقبای خودشان پیروز شوند. هر تاجری که از روشهای موجود در دنیای اقتصاد بهتر و در شرایط مناسب تر استفاده کند، در بازارهای تجاری موفق تر خواهد بود و در آمد جالب توجهی که از خواهد کرد. در واقع تجار باید با تمامی شیوه های تجاری آشنا شوند و هر کدام از آنها را متناسب با شرایط خودشان مورد استفاده قرار دهند.
یکی از روش های معروف دنیای تجارت روش معامله CPT است. CPT مخفف Carriage Paid To است که به معنای کرایه حمل پرداخت شده تا مقصد معین می باشد. از CPT بیشتر برای معاملاتی استفاده می شود که حمل و نقل آنها به صورت زمینی و هوایی باشد. در این روش معامله فروشنده وظیفه دارد کرایه محموله را تا رسیدن به مقصد پرداخت کند. البته تنها مسئولیت پرداخت هزینه ها با فروشنده نیست بلکه وظیفه دارد در قبال هر گونه فقدان و یا خسارتی که به محموله وارد می شود پاسخگو باشد.
به نوعی می توان گفت وظیفه حفاظت و مراقبت از محموله تا زمانی که در اختیار خریدار قرار بگیرد بر عهده فروشنده است. البته توجه داشته باشید در روش معامله CPT فروشنده وظیفه بارگیری کالا را بر عهده ندارد. در این شیوه زمانیکه فروشنده کالا را آماده سازی کرد وظیفه حمل داخلی را نیز باید بپذیرد و هزینه های مربوط به صادرات کالا و گمرک آن را پرداخت کند. البته صرفاً هزینه گمرک مبدا بر عهده فروشنده است.
انتخاب وسیله حمل و نقل محموله و تمامی موارد مربوط به حمل و نقل و هزینه های آن تا رسیدن به مقصد بر عهده فروشنده می باشد. در این شیوه مهمترین هزینه هایی که خریدار باید متقبل شود هزینه های بیمه و بازرسی کالا است. دقت داشته باشید تمام مسئولیت های فروشنده زمانی که محموله اولین حمله کننده آن تحویل داده شود به پایان می رسد. به نوعی می توان گفت روش معامله CPT هم برای خریدار و هم برای فروشنده مناسب است.
فروشنده کالا چه وظایفی در روش معامله CPT بر عهده دارد؟
در روش معامله CPT هم فروشنده وظایف مختلفی برعهده دارد و هم خریدار باید مواردی را بر عهده بگیرد. آشنایی با این وظایف می تواند به یادگیری بهتر CPT کمک کند. به همین منظور سعی می کنیم ابتدا به سراغ معرفی و بیان توضیحات مربوط به تعهدات فروشنده در این روش میرویم:
فراهم کردن کالاهای قرارداد فروش
در روش معامله CPT فروشنده باید تمامی کالاهایی که در قرارداد فروش آمده است را فراهم کرده و هرگونه سندی که برای انتقال محموله لازم است آماده سازی کند. فروشنده می تواند در صورت توافق طرفین به جای استفاده از اسناد کاغذی از اسناد الکترونیکی استفاده کند. استفاده از اسناد الکترونیکی کار انتقال کالاها را آسانتر میکند.
عقد قرارداد حمل و بیمه
یکی از مهمترین وظایف که فروشنده هنگام انتقال کالا بر عهده دارد عقد قرارداد حمل و بیمه می باشد. فروشنده باید از محلی که مورد توافق قرار گرفته است تا محلی که قرار است محموله به آن ارسال شود قرارداد حمل را با یک شرکت معتبر منعقد کند. تمام هزینه های مربوط به حمل بر عهده مشتری می باشد و محموله باید از طریق مسیرهای تجاری متداول و شیوههای رایج انتقال کالا منتقل شود.
اگر محل مشخصی به عنوان مقصد در توافق نامه تعیین نشده باشد فروشنده این اختیار را دارد که مناسب ترین . را برای تحویل محموله به خریدار انتخاب کند. در قرارداد بیمه اما فروشنده در حالت کلی وظیفه ندارد مگر این که خریدار ریسک و هزینه بیمه را بپردازد. در این حالت فروشنده با هماهنگی او عقد قرارداد بیمه در مبدا را انجام میدهد.
تحویل کالا طبق زمانبندی قرارداد
یکی دیگر از وظایف مهمی که فروشنده برعهده دارد این است که طبق زمانبندی مشخص شده در قرارداد کالا را در زمان مشخص به خریدار تحویل دهد. البته در صورتی که در هنگام انتقال کالا مشکل اضطراری رخ دهد می تواند با هماهنگی خریدار زمان را کمی به تعویق بیندازد.
پرداخت هزینه های بر عهده گرفته طبق قرارداد
یکی دیگر از وظایف فروشنده تخصیص هزینه هایی است که بر عهده او طبق روش معامله CPT قرار داده شده است. باید تمامی هزینه های محموله را تا هنگامی که به مقصد برسد پرداخت کند و هزینه های تشریفات گمرکی برای صدور کالا و تمامی عوارض ها و مالیاتها برعهده او است.
دادن اطلاعیه های لازم دریافت کالا
یکی از مهمترین کارهایی که فروشنده در روش معامله CPT حتماً باید انجام دهد اما متاسفانه بسیاری از فروشندگان نسبت به آن بی دقتی می کنند اطلاع دادن به خریدار به محض رسیدن در مقصد است. فروشنده باید با یک اطلاعیه تمامی اطلاعات لازم برای دریافت کالا را به خریدار بدهد تا بتواند کالا را به انبارهای خودش انتقال دهد.
دادن اسناد حمل متداول به خریدار
یکی از موارد دیگری که فروشنده وظیفه چندانی در مورد آن برعهده ندارد اما می تواند با خریدار همکاری داشته باشد در مورد دادن اسناد حمل متداول به خریدار می باشد. فروشنده در صورتی که خریدار این اسناد را بخواهد باید هزینههای آن را از خریدار دریافت کرده و اسناد را در اختیار او قرار دهد. ضمن هر گونه هزینه ای که به دلیل کوتاهی خریدار در روند معامله رخ دهد باید به فروشنده به وسیله خریدار پرداخت شود.
بسته بندی کالا و پرداخت هزینه های بازرسی کشور صادر کننده
فروشنده باید بر اساس هزینهای که برای کالا شده است آنها را بسته بندی کرده و هر گونه هزینهای که بابت بازرسی به دستور مقامات کشور صادر کننده اعلام شده است را پرداخت کند. البته توجه داشته باشید که فروشنده در صورتی که در توافق، بسته بندی ذکر نشده باشد از بسته بندی محصولات خودداری کند.
وظایف خریدار در روش معامله CPT
همانطور که خدمتتان عرض کردیم خریدار هم در روش معامله CPT وظایفی بر عهده دارد. در ادامه مهمترین وظایف خریدار را با همدیگر بررسی می کنیم تا دانش تجاری خودمان را افزایش دهیم:
پذیرفتن هرگونه هزینه و ریسک ورود کالا
اولین وظیفه ای که خریدار بر عهده دارد این است که هرگونه هزینه و ریسک مربوط به ورود کالا را بپذیرد و نسبت به تهیه مجوزهای رسمی ورود کالا اقدام کند. در روش معامله CPT پیگیری تشریفات گمرکی ورود کالا بر عهده خریدار است.همانطور که در بخش های قبلی هم گفتیم در روش معامله CPT قراردادها و هزینه های مربوط به حمل کالا و بیمه بر عهده فروشنده است و خریدار از این بابت هیچ گونه مسئولیتی ندارد .
تحویل کالا طبق قرارداد و محل معین
خریدار باید مطابق قرارداد و محلی که برای دریافت کالا تعیین شده است محموله را در مقصد دریافت کند و آن را تحویل بگیرد.
برعهئه گرفتن ریسک های خسارات وارده زمان تحویل کالا
یکی دیگر از وظایفی که خریدار در روش معامله CPT بر عهده دارد این است که تمامی ریسک های مربوط به خسارات وارده به کالا یا نابودی آن را از زمانی که کالا تحویل می شود بر عهده بگیرد. او باید تعهد دهد از زمانی که کالا را تحویل میگیرد بابت هر گونه خسارتی که به کالا وارد می شود اعتراض به فروشنده نداشته باشد.
بر عهده گرفتن هزینه های بارگیری کالا و انتقال در مقصد
خریدار باید تمامی هزینههای مربوط به بارگیری کالا در مقصد و انتقال آن به محل مورد نظر خودش را برعهده بگیرد و از این نظر نباید به فروشنده فشاری وارد کند .
دادن اطلاعات لازم در خصوص زمان و محل دریافت کالا به فروشنده
یکی دیگر از وظایفی که خریدار در روش معامله CPT برعهده دارد این است که میتواند زمان ارسال کالا و محل دریافت آن را مشخص کند و در این زمینه اطلاعات کافی را در اختیار فروشنده قرار دهد. فروشنده باید روند انتقال کالا را مطابق آن چیزی که خریدار درخواست کرده است به انجام رساند.
پرداخت هزینه های بازرسی کالا در مقصد
خریدار باید هرگونه هزینه مربوط به بازرسی کالا را پرداخت نماید. البته هیچ وظیفه ای در قبال پرداخت هزینههای مربوط به بازرسیهای دولتی کشور مبدا ندارد.
دادن اطلاعات لازم امنیتی محموله به فروشنده
خریدار باید در روش معامله CPT هرگونه اطلاعات امنیتی که محموله دارد را در صورت لزوم به اطلاع فروشنده رساند. او باید تمامی هزینه های مربوط به تهیه اسناد اضافی به وسیله فروشنده را به او پرداخت کند. همچنین او باید به فروشنده کمک کند تا اسناد مورد نیاز خودش را برای اطلاع مقامات کشور مبدا از روند تجارت تهیه نماید.
چه نقاطی در روش معامله CPT اهمیت زیادی دارند؟
دو محل هستند که در روش معامله CPT برای خریدار و فروشنده اهمیت زیادی دارند. در واقع ریسک و هزینه انتقال در این دو محل تعیین می شود. طرفین قرارداد باید محل تحویل یا همان مقصد کالا که قرارداد حمل برای فروشنده باید تا آنجا منعقد شود را به روشنترین شکل مشخص کنند. در صورتی که چندین وسیله نقلیه برای حمل کالا در نظر گرفته شود و طرفین روی محل مشخصی برای تحویل کالا توافق نکنند فروشنده می تواند در هر مکانی که میخواهد کالا را تحویل دهد و انتقال ریسک را به خریدار به انجام برساند.
اگر طرفین بخواهند انتقال ریسک در اولین محل تحویل کالا نباشد و در محل دیگری انجام شود باید این موضوع را به صورت شفاف در قرارداد بگنجانند. این موضوع بیشتر از آنکه برای خریداری اهمیت داشته باشد برای فروشنده حائز اهمیت است چرا که باید هزینههای انتقال کالا را تا محل تعیین شده برای تحویل پرداخت کند و اگر این موضوع شفاف نباشد ممکن است او مجبور شود هزینه های بیشتری پرداخت کند.در صورتی که در محل تحویل کالا فروشنده بدون هماهنگی با خریدار هزینههایی را در مورد تخلیه کالا پرداخت کند خریدار هیچ وظیفه از بابت پرداخت این هزینه ها و فروشنده ندارد. در مجموع می توان گفت روش معامله CPT روش شفاف و منظم است که وظایف هر کدام از طرفین را به خوبی مشخص کرده است.