اهمیت قیمت گذاری در محصول؛ قیمت تمام شده محصول چیست؟
یک تاجر خوب زمانی می تواند به موفقیت امید داشته باشد که روی مسائل مالی شرکت خودش کنترل کامل داشته باشد. شاید تیتر این مطلب که در مورد قیمت تمام شده این محصول است ابتدا این ذهنیت را در شما ایجاد کرده باشد که قصد داریم در مورد قیمت رایج محصولات در بازار صحبت کنیم اما واقعیت چیز دیگری است. قیمت تمام شده محصولات در حقیقت به معنی محاسبه تمام هزینه‌های مستقیمی است که برای تولید محصول توسط شرکت پرداخت می‌شود.
برای محاسبه قیمت تمام شده یک محصول نیاز است هزینه‌های مربوط به مواد مصرفی و نیروی کار به طور کامل مورد بررسی دقیق قرار بگیرند. دقت داشته باشید که در محاسبه قیمت تمام شده به هیچ وجه نباید هزینه های غیر مستقیم مثل بازاریابی و تبلیغات را دخیل کرد. معمولاً بازرگانی ها برای محاسبه قیمت تمام شده به سراغ حسابداری باتجربه و مطمئن می روند. به دست آوردن قیمت تمام شده یک محصول باعث می شود تاجران بر روی کسب و کار خودشان نظارت و کنترل بیشتری داشته باشند.
زمانی که تجار قیمت تمام شده را به دست آورند می توانند متوجه شوند که با توجه به هزینه‌های انجام شده آیا شرکت بازدهی خوبی دارد یا خیر. در صورتیکه بازدهی شرکت مناسب نباشد و ضرردهی در کار شرکت مشاهده شود این امکان برای تجار وجود دارد که با کمک گرفتن از کارشناسان بهینه سازی نسبت به کاهش هزینه های اضافی اقدام کنند و بازدهی شرکت را بالاتر ببرند. توجه داشته باشید که تنها کارشناس بهینه سازی می‌تواند بخش‌های ضررده شرکت را پیدا کرده و راهکار های مناسب برای مدیریت آن ها ارائه کند.
مثلا گاهی اوقات تعدیل نیروی انسانی بهترین کاری است که برای بالا بردن بازدهی شرکت می توان انجام داد. البته ما در اینجا قصد صحبت درمورد بهینه سازی را نداریم و تنها نکاتی را گفتیم که قیمت تمام شده محصول را به بهینه سازی مرتبط می کرد. در ادامه در مورد ویژگی‌های قیمت تمام شده توضیحات بیشتری خدمت شما بیان خواهیم کرد.
عوامل موثر در تعیین قیمت تمام شده محصول
همان طور که در بخش ابتدایی خدمت شما عرض کردیم، زمانی که قرار است قیمت تمام شده محصول محاسبه شود باید هزینه های مستقیم شرکت مورد بررسی قرار بگیرند. برای همین در این بخش قصد داریم عوامل موثر در هزینه های مستقیم شرکت را برای شما معرفی کرده و توضیح مختصری در مورد آن ها بیان کنیم:
مواد اولیه:
اولین عامل موثر در قیمت تمام شده همانطور که در بخش ابتدایی نیز اشاره کردیم مواد اولیه است. مواد اولیه همان موادی هستند که بدون وجود آنها تولید کالا امکان پذیر نمی‌باشد و پایه و اساس یک محصول این مواد هستند. از این جهت هزینه این مواد تاثیر مستقیمی بر قیمت تمام شده کالا دارد.
دستمزد:
دستمزد یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت تمام شده است. دستمزد در حقیقت همان هزینه ای است که شرکت باید بابت نیروی کار پرداخت کند. نیروی کار در کنار مواد اولیه مهمترین عناصری هستند که برای تولید هر شرکتی به آنها نیاز دارد و بدون وجود آنها تولید امکان پذیر نمی باشد. البته شرکتها باید از خرید مواد اولیه بی رویه و استخدام نیروی کار بیش از حد نیاز جلوگیری کنند.
هزینه مواد متفرقه:
عامل موثر سوم در محاسبه قیمت تمام شده محصول مواد غیر مستقیم هستند. دقت کنید هزینه مربوط به مواد غیر مستقیم با هزینه غیر مستقیم کارخانه تفاوت دارد. هزینه مواد غیر مستقیم شامل خرید لوازم مثل روغن و لوازم یدکی می شود اما هزینه های غیر مستقیم کارخانه مواردی مثل تبلیغات هستند.
دستمزد های متفرقه:
برخی افراد هستند که در هنگام تولید محصول نقش مستقیمی در ساخت آن ندارند اما وجود آنها برای شرکت لازم و ضروری است. دستمزدی که این افراد می گیرند به عنوان دستمزد غیر مستقیم یا متفرقه شناخته می‌شود چرا که تأثیری در تولید به صورت مستقیم ندارد. از جمله افرادی که دستمزد آنها غیرمستقیم است می توانیم به کارکنان نگهبانی و مدیران اشاره کنیم.
سایر هزینه های موثر:
هزینه های مختلف دیگری هم هستند که دسته بندی های بالا قرار نمی گیرند اما در قیمت تمام شده اجناس تاثیر گذار می باشند. به عنوان مثال اگر شما در کار بازرگانی خودتان محلی برای تولید محصولات و نگهداری از آنها نداشته باشید باید محلی را اجاره کرده و بابت آن اجاره بها پرداخت کنید که این اجاره بها یکی از هزینه های موثر بر قیمت تمام شده است. یا مثلاً مبلغی که بابت حق آب و برق کارخانه پرداخت می شود جزء هزینه های موثر بر قیمت تمام شده محسوب می شود.
مزایای محاسبه قیمت تمام شده محصول
محاسبه و بررسی قیمت تمام شده محصول مزایای زیادی برای یک شرکت بازرگانی به همراه دارد. در ادامه برخی از این مزایا را بررسی می کنیم:
- اولین مزیت مهمی که محاسبه قیمت تمام شده دارد کنترل بر روی هزینه های مربوط به تولید می باشد. همان طور که در بخش ابتدایی هم گفتیم شما میتوانید با بررسی قیمت تمام شده، متوجه بازدهی قسمت های مختلف شوید و اصلاحات لازم را در صورت نیاز اعمال نمایید.
- یکی دیگر از مزایای بزرگی که محاسبه قیمت تمام شده برای بازرگانی شما به همراه دارد کاهش هزینه‌های شرکت شما است. در واقع زمانی که شما قیمت تمام شده را بررسی کنید و متوجه شوید که یکی از قسمت های شرکت شما ضررده است با استفاده از ابزار بهینه سازی می توانید ضرر دهی آن را کنترل کرده و تبدیل به سوددهی کنید.
- شاید کمی تعجب برانگیز باشد اما محاسبه این قیمت سبب می‌شود انگیزه پرسنل شما نسبت به گذشته بالاتر برود. در واقع شما زمانی که قیمت تمام شده محصول را حساب می کنید، متوجه کم کاری یا پرکاری قسمت‌های مختلف شرکت خودتان خواهید شد و از این نظر میتوانید با تشویق پرسنل پر کار انگیزه را در میان تمام کارکنان خودتان را افزایش دهید.
کاربرد های قیمت تمام شده محصول برای تجار
ابزار مدیران:
اولین کاربردی که محاسبه قیمت تمام شده محصول برای تجار دارد این است که این قیمت ابزاری در اختیار آنها برای کنترل مجموعه خودشان می‌شود. آنها با استفاده از قیمت تمام شده می‌توانند تصمیمات بلند مدت و کوتاه مدت مفید بگیرند. همچنین بررسی این قیمت کمک شایانی به نظارت بیشتر مدیران بر روی مجموعه های خودشان دارد.
بررسی سود و قیمت گذاری:
بررسی بهای تمام شده یک محصول کمک می کند شرکت ها راحت تر بتوانند میزان سودآوری خودشان را برآورد کنند. همچنین آنها می توانند با استفاده از قیمت تمام شده قیمت گذاری اصولی تری بر روی کالاهای خودشان داشته باشند. یکی دیگر از کاربردهای مهمی که قیمت تمام شده محصول برای مدیران دارد این است که هشدار زیان دهی شرکت را با آنها می دهد. اگر مدیران به موقع با زیان دهی شرکتشان برخورد کنند، مشکلی برای آنها ایجاد نخواهد شد اما اگر آنها دیر متوجه موضوع شوند و اقدام مناسبی نداشته باشند، ممکن است دچار ورشکستگی یا هر اتفاق دیگری شوند.
مالیات:
مالیات همیشه یکی از بزرگترین مشکلات و دردسرهای فعالان تجارت در سراسر جهان بوده است. حسابرسی های مالیاتی عمدتاً بر اساس هزینه های تولید و میزان سود ارزیابی می شود. در حقیقت بدون وجود قیمت تمام شده کالا شما این امکان را ندارید که میزان سود مجموعه خودتان را محاسبه کرده و بر اساس آن نمی توانید مقدار مالیات پرداختی خودتان را به دست آورید.
استفاده از تسهیلات:
یکی دیگر از از کاربردهای مهم محاسبه قیمت تمام شده محصول برای کارخانجات دریافت تسهیلات بانکی برای آنها می باشد. این تسهیلات به اکثر کارخانجات به ویژه آنهایی که در صنایع دانش بنیان یا تازه تاسیس فعالیت دارند داده می‌شود. برای دریافت این وام ها شما باید طرح توجیهی ارائه کنید که در آن نیاز به محاسبه دقیق هزینه ها و سود ها دارید و طبیعتاً برای محاسبه دقیق آنها نیاز به قیمت تمام شده پیدا می‌کنید.
چگونه قیمت تمام شده محصول را به دست آوریم؟
برای بدست آوردن قیمت نهایی یک محصول شما باید از فرمول های مختلفی استفاده کرده و بر برخی مفاهیم تسلط داشته باشید. یکی از فرمول های که شما برای محاسبه قیمت تمام شده می توانید از آن استفاده کنید فرمول فایفو است. در این شیوه همیشه کالاهایی که قدیمی تر هستند زودتر به فروش می‌رسند و موجودی نهایی یک انبار بر اساس کالاهایی است که تازه وارد آن شده اند. یکی از فرمول های دیگری که در این زمینه باید با آن آشنا شوید لایفو نام دارد.
در این شیوه همیشه تازه ترین کالا ها سریعتر به فروش می رسند یعنی موجودی پایانی انبار شما همان کالاهایی هستند که قبلاً در آن وارد شده‌اند. یکی دیگر از فرمول های مهم برای محاسبه قیمت تمام شده محصول فرمول میانگین است که برای به دست آوردن آن باید مجموع هزینه های تولید و خرید ها را تقسیم بر تعداد محصولات کنید. از مهمترین تعاریفی که در این زمینه باید به آنها تسلط داشته باشید نیز می توانیم به خرید خالص اشاره کنیم.
خرید خالص تمام خرید های انجام شده در یک بازه مشخص به اضافه خرید های برگشتی، تخفیفات و کسورات هستند. مفاهیمی مثل بازه زمانی که کالا در طول آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و موجودی پایان دوره یا موجودی آماده فروش از دیگر تعاریفی هستند که شما برای به دست آوردن قیمت تمام شده باید روی آن ها تسلط کافی را داشته باشید.
