بررسی ریسک چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی و انواع آن

تجارت پیچیدگی ها و سختی های بسیار زیادی دارد و هر کسی نتواند با این سختی ها کنار بیاید در تجارت موفق نخواهد شد. در حقیقت شخصی می تواند خودش را به عنوان یک تاجر موفق بشناسد که با چالش‌های مهم روبرو شود و در رقابت با این چالش ها پیروز گردد. اگر تاجر در صادرات هم فعالیت داشته باشد و به نوعی به شبکه تجارت بین المللی پیوسته باشد چالش های بیشتری رو به روی خودش می بیند.

یکی از بزرگترین مشکلاتی که تاجران در تجارت خارجی با آن روبرو می شوند انتقال پول و چگونگی آن است. این مشکل برای کشور ما در مقایسه با کشورهای دیگر سخت‌تر هم است چرا که ما با تحریم های بین المللی روبرو هستیم. در معاملات بین المللی همواره شما با یک بازرگان یا شرکت خارجی طرف هستید که بر اساس قوانین بانکداری و بازرگانی بین المللی با شما تجارت خواهد کرد. شاید بگویید این که چیز عجیبی نیست.

بله در حالت طبیعی چیز عجیبی نیست اما برای تاجران ایرانی که چندان استانداردهای تجارت را در کشور خودمان رعایت نمی‌کنند روبرو شدن با تاجرانی که اتفاقاً برروی استانداردهای بین المللی تاکید زیادی دارند و تجارت آنها تا حد زیادی علمی و منطقی است، موضوع مهمی می شود. زمانی که شما قرار است با تاجران بین‌المللی همکاری داشته باشید باید چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی را به خوبی فرا بگیرید.

ضمناً باید دقت داشته باشید که در تجارت خارجی در دام شرکت های تقلبی و کلاهبردار نیفتید. امیدواریم هنگام تجارت بین المللی به این موضوع توجه داشته باشید که همیشه به دنبال سود های جذاب نگردید و قبل از هر چیزی موارد امنیتی و اعتماد سازی به شرکت مقابل را به طور کامل بررسی کنید.

بعد از اینکه شما صادرات کالا را انجام دادی در قباله محموله ای که ارسال می کنید باید ارز بین المللی مثل دلار دریافت کنید که این موضوع البته برای اقتصاد کشور خودمان هم مهم است. معمولاً در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی همواره دو رویکرد وجود دارد که در ادامه این مطلب آن رویکردها را با هم مورد بررسی قرار می دهیم.

بررسی انواع رویکرد ها در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی

همانطور که در ابتدا اشاره کردیم در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی همواره دو رویکرد بسیار مهم وجود دارد که این رویکردها در حقیقت بر اساس شدت ریسک تجاری طرفین صورت می پذیرد . بهتر است ابتدا به سراغ معرفی این رویکردها برویم :

• رویکرد پرریسک: اولین رویکردی که شما در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی با آن روبرو می شوید رویکرد پر ریسک است. در این رویکرد ابتدا محموله صادر شده و سپس وجه توافق شده برای محموله به حساب صادر کننده واریز می‌شود. طبیعتاً ریسک چنین معاملاتی برای فروشنده یا همان صادر کننده نسبت به خریدار یا وارد کننده بیشتر است. او ممکن است در قبال محموله که صادر می‌کند هیچ پولی دریافت نکند. البته مجامع بین المللی برای رسیدگی به کلاهبرداری های تجاری وجود دارد اما تجربه نشان داده بسیاری از آنها نتیجه مناسبی برای صادرکننده ندارد و باید حواسش را به خوبی در تجارت جمع کند.
• رویکرد کم ریسک: در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی رویکرد دیگری به نام رویکرد کم ریسک وجود دارد که کاملاً متفاوت با رویکرد پرریسک است. در رویکرد پرریسک همانطور که خدمت شما توضیح دادیم فروشنده کالا خطر بیشتری را برای معامله به جان می خرید. اما در رویکرد کم ریسک این خریدار است که ریسک زیادی به سمت خودش متمایل می کند. در این رویکرد پیش از آنکه محموله‌ای ارسال گردد فروشنده پول را دریافت می‌کند. طبیعتاً این احتمال وجود دارد که فروشنده در قبال پولی که دریافت کرده است که هیچ محموله ای صادر نکند در چنین شرایطی کسی که ضرر می‌کند خریدار است. به نظر می‌رسد خریدار و فروشنده برای اینکه ریسک کار خودشان را کم کنند باید در مورد انتقال پول هم توافقاتی داشته باشند.

موارد تعیین کننده ریسک در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی

شاید این سوال برای شما هم ایجاد شود که چه مواردی در تعیین ریسک چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی نقش دارند. این سوال کاملا درست و به جا است. هرچه شرایط اقتصادی و سیاسی کشور پر التهاب تر باشد تجارت در آن نیز ریسک بیشتری خواهد داشت. در ادامه موارد مهمی که در تعیین ریسک نقش دارند را با هم مرور می کنیم:

سیاست:

یکی از عواملی که همیشه در تعیین ریسک معاملات تجاری نقش دارد سیاست خارجی است که همواره سیاست در کشور ما تاثیر زیادی بر روی اقتصاد گذاشته است. مثلاً بحث تحریم ها در حال حاضر باعث شده فضای اقتصادی کشور ما دارای ریسک زیادی گردد و این موضوع بر روی چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی هم نقش داشته باشد. ما امکان استفاده از شبکه بانکی بین المللی را تا حد زیادی نداریم و حتی بانک‌هایی که اجازه همکاری با کشور ما را دارند به دلیل همین ریسک زیاد، قبول نمی کنند انتقال پول به کشور ما را انجام دهند و یا قراردادهای تجاری با فعالان اقتصادی کشور ما منعقد کنند. در گذشته هم مواردی مثل جنگ سبب شده تا فضای اقتصادی کشور ما سایه سیاست بر روی اقتصاد را به خوبی درک کند.

بازار:

یکی دیگر از عواملی که تعیین کننده ریسک اقتصادی کشور می باشد شرایط بازار است . در حقیقت اگر بازارهای مالی یک کشور ثبات نداشته باشند و همیشه درگیری‌های داخلی در آنها وجود داشته باشد ریسک معاملات در آنها بالاتر می رود و چگونگی انتقال پول با کشورهای دیگر هم در آنها ریسک زیادی پیدا می‌کند. همچنین اگر قوانین حاکم بر بازارهای مالی کشور مثل نرخ بهره بانکی مناسب نباشد یا به صورت پی در پی تغییر کند این موضوع ریسک تجارت را بالاتر می برد. التهاب بازار ارز هم همواره بر چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی تاثیرگذار است که متاسفانه کشور ما چند سالی است این التهاب را تجربه می‌کند.

حمل و نقل:

بدون شک کسی نمی‌تواند اسم خودش را تاجر بگذارد و وارد تجارت خارجی شود، اما پیش‌بینی ریسک حمل و نقل را نکرده باشد. بالاترین ریسک حمل و نقل را شاید حمل و نقل دریایی داشته باشد که احتمال غرق شدن کالاها به دلیل تغییرات ناگهانی آب و هوایی بسیار زیاد است. اتفاقات دیگری مثل سرقت کالا هم در این ریسک گنجانده می‌شوند که طبیعتاً وقوع هر کدام از این اتفاق‌ها سبب چالش‌هایی در انتقال پول می‌شود.

شرایط اقتصادی:

قطعاً در تجارت داخلی و خارجی وضعیت اقتصادی داخلی کشور ها تاثیر زیادی در ریسک کار آنها دارد. اگر شما در بازار اقتصادی فعالیت کنید که همواره با تورم بالا یا رکود دست و پنجه نرم می کند نمی توانید به وعده هایی که برای پرداخت به طرف مقابل تان می دهید در موعد مقرر آن عمل کنید و این موضوع سبب می‌شود در چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی با مشکلاتی مواجه شوید.

اتفاقات حقوقی:

بارها در خلال مطلب به این مورد اشاره کردیم که اگر شما با یک کلاهبردار تجارت کنید طبیعتاً نباید انتظار این را داشته باشید که پول شما را پرداخت کند یا محموله شما را ارسال کند. همچنین اگر با افرادی سروکار داشته باشید که اصلاً محموله ارسال نکنند یا در کیفیت و تعداد محصولات دستکاری داشته باشند و با جعل سند سعی در گول زدن شما داشته باشند قطعاً بحث انتقال پول دچار چالش می شود.

انتخاب بهترین راه چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی؛ اعتبار اسناد

روش اعتبار اسنادی یکی از بهترین روش هایی است که طرفین یک معامله تجاری می‌توانند با آن چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی را با کمترین ریسک ممکن برای طرفین را تعیین کنند. در واقع در این روش علاوه بر اینکه خریدار و فروشنده در انتقال پول نقش ایفا می‌کنند بانک به عنوان یک واسطه نقش تعیین کننده‌ای خواهد داشت. این روش بهترین تعادل را بین ریسک فروشنده و خریدار ایجاد می‌کند و همواره معامله گران به این روش در مقایسه با دیگر شیوه های انتقال پول اعتماد بیشتری دارد.

در این شیوه فروشندگان برای اینکه به پول خودشان برسند ابتدا باید اسناد حمل کالا را به بانک واسط در کشور خودشان ارائه کنند. بانک تمامی موارد را بررسی می کند و در صورتی که هر گونه مغایرتی در آنها احساس نماید، فروشنده را در جریان بگذار تا اسناد خودش را اصلاح کند. بعد از آنکه بانک مبدا تمامی موارد و اسناد را مورد تایید قرار داد آنها را برای بانک مقصد ارسال می کند.

بانک مقصد نیز تمامی اسناد را مورد بررسی قرار می دهد و هر گونه مغایرتی که تشخیص دهد را به اطلاع بانک مبدا می رساند. در این روش تا زمانی که بانک مقصد صحت اسناد را تایید نکند هیچ پولی به فروشنده داده نمی شود. البته در مقابل تا زمانی که بانک مبدا پول فروشنده را دریافت نکند نیز به بانک مقصد و گمرک کشور مقصد اجازه ترخیص کالا را نمی‌دهد.

همانطور که مشاهده کردید در این شیوه طرفین با بالاترین حد اطمینان رفتار کرده و باید تعهدات خودشان را تحت نظارت طرف سوم به خوبی انجام دهند تا معامله صورت پذیرد. در حال حاضر بسیاری از تاجران کشورهای مختلف از این شیوه برای چگونگی انتقال پول در تجارت خارجی کمک می گیرند و کمترین مشکل را هم تا به امروز با آن داشته اند.